ناسیونالیسم، مشکله هویت و دولت ملی درتئوری اجتماعی

Authors

حمید احمدی

حبیب الله فاضلی

abstract

استدلال کلی این مقاله دو موضوع اساسی در باب ناسیونالیسم به عنوان داعیه ای هویتی را دربرمی گیرد، نخست آن که می کوشد با متمایز کردن دو نوع ناسیونالیسم کلاسیک و مدرن، پندار ناسیونالیسم به عنوان مولود مدرنیسم و روشنگری را رد کرده و حس ناسیونالیستی یا میهن دوستی را به طول تاریخ بشر تسری دهد و از طرفی دیگر ادعای ایدئولوژی بودن ناسیونالیسم را نپذیرفته و آن را به عنوان نظریه ی «اندیشه و عمل» تنها بخشی از نظام ارزشی جوامع می داند که تجلی نهایی آن بسته به نوع چینش گزاره های هر نظام ارزشی می باشد. این نوع چینش ناسیونالیسم در کنار سایر ارزش ها باعث شده تا این نظریه دستمایه جهانگشایی و جنگهای جهانی گردد و رهبرانی مانند موسولینی و هیتلر نمایندگان آن به حساب آیند، در حالی که رهبرانی مانند ماندلا، سوکارنو و مصدق با این اندیشه پیام آور رهایی و استقلال گردیده اند. این مقاله درصدد آن است تا بیان کند علی رغم فرآیند جهانی شدن نه تنها اعتبار ناسیونالیسم و دولت - ملت ها از دست نرفته بلکه شواهد و قراین فراوانی بر اعتبار دایمی آنها حکایت می کند. با این اوصاف کوشیده ایم تا نوع نگاه به ناسیونالیسم و دولت -ملت را در بخشی از نظریه اجتماعی و فلسفی قرن 19 و 20 پی گیری نماییم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هویت ملی در ابهام: از ناسیونالیسم تا بنیادگرایی در خاورمیانه

یکی از دلایل پایان استعمار در خاورمیانه نضج گرفتن احساسات ملی گرایانه بود. مصر پیشرو برنامه‌های ناسیونالیسم در جهان عرب بود. ناسیونالیسم در سوریه و عراق در قالب حزب بعث و توسط رهبرانی نظامی ظهور یافت. ناسیونالیسم نتوانست دستاوردهایی که در غرب ایجاد کرد را در خاورمیانه ایجاد کند. اگر بر عمق و اجتماعی بودن چنین ادعای ناسیونالیستی چشم بپوشیم، باید اذعان کنیم ظهور دولت‌های ملی با جغرافیای سیاسی جدی...

full text

دولت و مشکله ی کنترل اجتماعی در ایران (۱۳۲۰ـ۱۳۰۴)

هم زمان با ظهور دولت های مدرن، مفهوم کنترل اجتماعی دستخوش تحول بنیادین شد و نظارت اجتماعی که تا پیش از آن بیشتر مفهومی با ابعاد محلی و محدود بود به مفهومی حکومتی تغییر شکل پیدا کرد. نوشتار حاضر با بهره گیری از آموزه های نظری در تبیین مفهوم کنترل اجتماعی به خوانش مجدد تاریخ دولت مدرن در ایران پرداخته و از این منظر بزرگ ترین و مهم ترین عامل ناتوانی دولت مدرن را در ایران، وجود اجتماعات قدرتمند توص...

full text

ناسیونالیسم و هویت ملی در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای

در این مقاله برآنیم تا به تحلیل دیدگاه مقام معظم رهبری، درباره ناسیونالیسم و هویت­ ملی بپردازیم. برای این منظور نخست نظریه ملیت بررسی شده و سپس هویت ملی و عناصر تشکیل­ دهنده­ ی آن در اندیشه ایشان مورد تحلیل قرار می گیرد.حضـرت آیت­ الله خامنه­ ای، برای همه مسلمانان علاوه بر هویت ملی ، هویتی کلان­ تر و فراملیت ی، قایل هستند که مطابق گفتمان اسلامی از آن در ذیل الگوی امت اسلامی باید یاد نمود.بر این...

full text

تحلیلی لکانی از «ناسیونالیسم» بلندپروازانۀ دولت پهلوی

دولت ایران پس از دوران مشروطه تابع انواعی از صورت‌بندی‌هایِ ناسیونالیستی بود که هر یک به‌نحوی الگویی از سیاست خارجی را در پی داشت. در دوران محمدرضاشاه نقش تقریری خاص از ناسیونالیسم در ترسیم سیاست خارجی افزایش پیدا کرد و بر مبنای آن، دولت ایران در این دوران سودای قدرتمند شدن در عرصۀ منطقه‌ای و بین‌المللی را یافت. در این مقاله با استفاده از چارچوبی تحلیلی که از مفاهیم مورد توجه در رویکرد روانکاوان...

full text

ساخت، پایاسازی و اعتباریابی آزمون هویت ملی و اجتماعی

چکیده:مطالعه حاضر با هدف ساخت، پایاسازی و اعتباریابی آزمون هویت ملی و اجتماعی انجام شده است. در این مطالعه، هویت اجتماعی از 3 هویت قومی، هویت دینی و هویت مدرن تشکیل شده است. ابتدا برای هر خرده آزمون مولفه‌ها و سپس سوالات ذیربط آنها تدوین گردید. به جهت کثرت سوالات، اجرای این پرسشنامه حجیم ممکن نبود. لذا سوالات هویت ملی (90 سوال) و هویت قومی (68 سوال) در یک پرسشنامه 158 سوالی و سوالات هویت دینی (...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه سیاست

Publisher: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

ISSN 1735-9678

volume 37

issue 4 2007

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023